Erbo-de-sant-Cristòu
Actaea spicata
Ranunculaceae
Noms en français : Actée en épi, Christophorienne.
Descripcioun :L'erbo-de-sant-Cristòu es uno planto pulèu grando que trachis dins li bos fre e umide de mountagno. Fai de gràndi fueio coumpausado de fueioun descoupa. L'enflourejado en grapo caup de pichòti flour que se vèi subretout lis estamino. Douno, tre l'estiéu, de grapo de fru negre e redoun. La planto èi proutejido sus listo roujo, categourìo LC, es à dire soucit minour.
Usanço :Es uno planto empouisounanto, subretout li fru que caupon de proutouanemounino, d'eterouside e uno essènci. La planto pòu èstre mourtalo (aperaqui 10 fru) emé arrèst cardia. La racino èi vióulament purgativo. A passa tèms a servi pèr tua li pesou, aro s'utiliso soulamen en oumeoupatìo.
Port : Grando erbo
Taio : 30 à 80 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Actaea
Famiho : Ranunculaceae
Ordre : Ranunculales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 2
Ø (o loungour) enflourejado : 6 à 8 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 400 à 2300 m
Aparado : Noun
Remarco :
Abriéu à jun
Liò : Bos fres
- Gaudre
- Palun de mountagno
Estànci : Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Actaea spicata L., 1753
Visc
Viscum album subsp. album
Santalaceae Viscaceae
Àutri noum : Viscle, Amendoulié, Grivello, Visc-d'amelié, Visc-de-poumié.
Nom en français : Gui des feuillus.
Descripcioun :Lou visc es un parasite d'aubre. Aquéu d'aqui s'atrovo sus li fuiaru, majamen l'aliguié e l'acinié, mai peréu sus l'amélié, l'amelanchié, la piboulo...
Usanço :Au nostre, s'emplegavo subretout pèr adouba la viscado pèr fin d'aganta l'auceliho (fau faire couire li "grano" dins l'aigo). A d'ùni prouprieta medicinalo e veterinàri : servié à passa tèms pèr faire avourta o desliéura li bèsti (P. Lieutaghi, op.cit. p. 266). Dins leberoun èro utilisa contro l'ipertesuro. Mèfi pamens que li grano soun mourtalo (caup d'eterousido cardioutounico). Se dounavo pamens à manja i bèsti l'ivèr (fedo e cabro).
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 10 à 60 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Viscum
Famiho : Santalaceae
Famiho classico : Viscaceae
Ordre : Santalales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 2 à 3 mm
Flourido : Printèms
Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Remarco :
Mars à mai
Liò : Parasito de fuiaru
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Viscum album subsp. album L., 1753